ผมให้เป็นตารางค่าพีเอช ของปุ๋ยสูตรต่าง ๆ ไว้ดู และถ้าสังเกตจะพบว่าข้อสังเกต 5 อย่างคือ

1. ปุ๋ยส่วนใหญ่จะมีค่าเป็นกรด
2. ปุ๋ยผสมหรือ ปุ๋ยคอมปาวน์ ส่วนใหญ่จะมี pH ในช่วง 6-6.5 เช่น 15-15-15 8-24-24
3. พวกแม่ปุ๋ยจะมีความเป็นกรดหรือด่างสูง ในทางใดทางหนึ่ง เช่น 12-60-0 18-46-0 46-0-0 เป็นต้น ดังนั้นการเอาแม่ปุ๋ยโดด ๆ มาใส่ จึงค่อนข้างอันตรายต่อพืชและ ดิน
4. วิธีที่เหมาะจึงควรเอาแม่ปุ๋ยมาผสมกันก่อน อย่าใส่โดด ๆ ลงไป เช่น ใส่ 46-0-0 อย่างเดียวทีละกระสอบ
5. วิธีใส่ปุ๋ยที่เหมาะที่พืชจะได้ทั้งธาตุอาหารครบและระดับ pH อยู่ ในช่วงที่เหมาะ คือ 6-6.5 นั่น คือการเอาปุ๋ยมาผสมกันในอัตราส่วนที่พอเหมาะ อย่างเช่นที่ผมมักให้เป็นสูตรพื้นฐานก่อนแล้วโตขึ้นมาปรับอีกที คือ สูตร (15-15-15+15-0-0+แมก) ในอัตราส่วน 6/4/2 เมื่อดูจากตาราง 15-15-15 มีค่า พีเอช 6.4 ในอัตราส่วน 6 ส่วน + 15-0-0 มีค่าพีเอช 6 ในอัตราส่วน 4 ส่วน + แมก ที่มีค่า พีเอช 5.4-6.1 ในอัตราส่วน 2 ส่วนค่า pH ที่ออกมาก็จะราว ๆ 6.1-6.2 ใส่ปุ๋ยแบบนี้นอกจากพืชได้ปุ๋ยครบ แถมยังจะกินปุ๋ยดีด้วยครับ นี่คือหนึ่งในความลับการใส่ปุ๋ยครับ คืออัตราส่วนปุ๋ยผสมต้องได้ค่าพีเอชที่่พอเหมาะ เพราะบางท่านใส่ปุ๋ยธาตุอาหารครบ แต่พอผสมกันกลายเป็นกรดจัด หรือด่างจัด หรือ ค่ากรดด่าง ไม่เหมาะกับพืชชนิดนั้นเท่าไหร่เลย จบกันครับ
6. อย่าลืมครับ ใส่ปุ๋ยนอกจากให้ธาตุอาหารครบ 14 ชนิดแล้วต้องคุม “ค่าพีเอช” ของการผสมปุ๋ย ให้ได้ 6-6.5 pH ด้วยครับ
7. มี 2 วิธี ในการหาค่า pH ของปุ๋ยผสม คือแบบแรก คำนวณสมดุลย์ประจุ ( แบบนี้ปล่อยให้ไอ้พวกบ้าคำนวณเช่นผมครับ ) อีกแบบทดลองผสมตามอัตราส่วนที่ต้องการน้อย ๆ ก่อนครับ แล้วมาละลายน้ำ อัตราประมาณ 10 กรัมต่อน้ำ 1 ลิตร แล้ววัด pH ครับ ถ้า ได้ 6-6.5 pH โอเค ถ้าต่างจากนี้นิดหน่อยก็ โอเคคับถ้าไม่ได้ ต้องดูว่าเป็นกรดไป หรือเป็นด่างไป ถ้าเป็นกรด ก็หาตัวที่เป็นด่างมาแทนในสูตรครับ ทำความเข้าใจไว้อย่างนะครับ เวลาจะเอาอะไรใส่ให้พืช เราต้องรู้ว่ามันคืออะไร มีผลอย่างไร มีค่าพีเอชเท่าไหร่ ใส่แล้วพืชจะเป็นอย่างไร ดินจะเป็นอย่างไร อย่าใส่เพราะ เค้าบอกว่า ดี ๆๆๆ แบบนั้นร้อยทั้งร้อยเสียเงินฟรีครับ ลองศึกษาดูครับ ไม่ยาก ค่อย ๆเรียนรู้ไป